Quả khu mấn là gì? Có thật không? Có phải đặc sản Nghệ An?

1. Quả khu mấn là gì?

Quả khu mấn không phải là tên một loại trái cây mà chỉ là cách nói bóng, nói tếu với hàm ý trêu đùa người nghe của người Nghệ An Hà Tĩnh.

Thông thường, người Nghệ An và Hà Tĩnh khi đi ra các tỉnh thành khác thì sẽ sử dụng phương ngữ quê mình để giao tiếp, nói chuyện và chọc cười người đối diện. Một trong những từ thường xuyên được sử dụng đó là khu mấn hoặc quả - trái khu mấn...

Với những bạn đọc ngoài tỉnh, nếu quen người Nghệ hỏi họ là: Quê bạn có đặc sản gì? Thì đa số người Nghệ sẽ cười và bảo: Có quả khu mấn đặc sản Nghệ An hoặc trái khu mấn đặc sản Hà Tĩnh.

Lúc này bạn đọc tin rằng đây là một loại trái cây có thật, một loại trái cây đặc sản, hiếm có khó tìm và mong một lần được thưởng thức. Nhưng thực tế thì không hề có loại quả này mà chỉ là cách nói vui, trêu đùa mà thôi.

Cụ thể, trong tiếng Nghệ thì "khu" có nghĩa là "mông", "mấn" có nghĩa là "váy". Như vậy khi ghép lại bạn đọc sẽ thấy quả khu mấn ở Nghệ An chính là... quả mông váy. Thực tế, không có loại quả (trái cây) nào như thế ở xứ Nghệ cả nên bạn đọc cũng đừng tìm hình ảnh, tìm vị của loài quả này nha.

>>>Xem thêm: Đom là gì trong tiếng Nghệ? Nên hiểu từ này sao cho đúng?
 

2. Lịch sử hình thành quả khu mấn trong cuộc sống người Nghệ

Hẳn bạn đọc đã nghe nhiều về quả khu mấn ở Nghệ An Hà Tĩnh qua những lời nói của chính người Nghệ. Nhưng bạn chưa biết rằng đằng sau loại quả không có thật này là một lịch sử khá vui.

Cụ thể từ những năm 60, 70 của thế kỷ XX, khi hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh còn sáp nhập là Nghệ Tĩnh thì người phụ nữ ở đây thường mặc váy (gọi là mấn). Do công việc làm đồng vất vả, sau mỗi giờ làm họ bạ đâu ngồi đấy khiến phần váy ở mông bị dính bẩn nên họ gọi là "khu mấn".

Từ đó, khu mấn được biến tấu trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. Đặc biệt giới trẻ xứ Nghệ ngày nay liên tục đánh đố người ngoài tỉnh khiến họ thắc mắc: Quả khu mấn ăn được không? Hay quả khu mấn có vị gì?...

Ngoài ra, cũng xin thông tin thêm với bạn đọc, khu mấn (không ghép với từ quả) còn có nghĩa bóng là "không có", "không ra gì". Ví dụ, bạn hỏi một người Nghệ: Mày có tiền không cho tao mượn ít? Thì người Nghệ sẽ trả lời: Có khu mấn (không có tiền, làm gì có tiền).

Trong một vài ngữ cảnh khác, khu mấn còn là cách thể hiện thái độ sống thắng thẳn của người Nghệ. Ví dụ khi thấy một vị quan tham nhũng, ăn chặn tiền của dân thì họ sẽ nói: Cấy đồ khu mấn (Cái tụi không ra gì)...
 

3. Tổng kết về quả - trái khu mấn Nghệ An

Kết lại, qua bài viết này Nghệ ngữ muốn nhấn mạnh với bạn đọc rằng quả khu mấn không có thật, vì thế mà không ăn được, cũng chẳng phải là đặc sản Nghệ An Hà Tĩnh.

Khi bạn đọc nghe ai đó nói có quả, trấy hoặc trái khu mấn thì hãy biết rằng đây là cách nói tếu để trêu đùa nha. Ngoài ra bạn cũng đừng tìm ảnh quả khu mấn trên mạng Internet vì sẽ không có loại quả này.

>>>Xem thêm: Tiếng Nghệ Tĩnh: Trôốc tru, khu mấn nghĩa là chi?