Dập hay giập đúng? Dập nát hay giập nát? Dập tắt hay giập tắt?

Thứ sáu - 07/02/2025 02:57

Dập hay giập là cặp từ dễ gây nhầm lẫn d/gi khi viết. Ví dụ viết dập đầu hay giập đầu, dập tắt hay giập tắt mới đúng? Bài viết sau sẽ giải thích chi tiết đến bạn đọc.

1. Dập và giập nghĩa là gì?

Theo từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học thì dập hay giập đều có nghĩa. Cụ thể như sau:

Giập là động từ có nghĩa "bị bẹp hoặc nứt ra, do va chạm". Ví dụ: quả chuối bị giập, đánh rắn phải đánh giập đầu...
Dập là động từ có 5 nghĩa gồm "làm cho bị đè lấp dưới một lớp mỏng đất, cát" (xác chết bị dập dưới lớp cát mỏng), "làm cho tắt, cho tàn, không còn bùng phát và lây lan được nữa" (dập lửa), "tác động một cách liên tục và mạnh mẽ làm cho phải chịu đựng một sức đè nén nặng nề" (Thân em như trái bần trôi, Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu), "làm ra sản phẩm theo hình dạng nhất định bằng lực ép trên khuôn định sẵn" (máy dập khuôn), "va mạnh hoặc làm cho va mạnh" (ngã dập mặt xuống đất).

Theo giải thích ở trên thì chúng ta sẽ thấy từ "dập" dùng phổ biến hơn, trong khi đó "giập" dùng ít hơn. Tuy nhiên, trên báo chí, các mạng xã hội lại dùng 2 từ này lẫn lộn. Vậy giập và dập khác gì nhau?

Theo Nghệ ngữ, thì "giập" thường dùng để chỉ kết quả do va chạm, còn "dập" để chỉ hành động. Cụ thể hơn như sau:

Giập:

Chế pháo nổ tại nhà, nam sinh giập nát hai bàn tay, chấn thương mắt
Người bị đánh sau va quẹt ở Bình Dương bị giập não, tiên lượng khó qua khỏi
Sao Thái Lan 'khoe' bầm giập trên sân cỏ nhân tạo ở Philippines

Dập:

Cháy rụi cửa hàng vì dùng nước dập lửa bình xăng xe máy
Fan ngạc nhiên với khả năng tự ‘dập lửa’ của Pep Guardiola
Ông Trump nói giới chức California 'thiếu năng lực' dập cháy rừng

>>>Xem thêm: Viết dỡn hay giỡn mới đúng chính tả tiếng Việt?

2. Dập nát hay giập nát? Dập tắt hay giập tắt? Phân biệt dập hay giập

Theo giải thích từ từ điển tiếng Việt thì chúng ta sẽ thấy viết đúng phải là: giập nát, dập tắt. Dưới đây là bảng do chuyên mục Hỏi đáp tiếng Nghệ tổng hợp để bạn đọc tiện tham khảo.

Thắc mắc	Từ viết đúng
dập nát hay giập nát	giập nát
dập tắt hay giập tắt	dập tắt
dập não hay giập não	giập não
dập lửa hay giập lửa	dập lửa
dập đầu hay giập đầu	tùy ngữ cảnh, thường là dập đầu
dập ghim hay giập ghim	dập ghim
dập xóa hay giập xóa	dập xóa
giã dập hay giã giập	giã giập
bầm dập hay bầm giập	bầm giập