Chí mạng hay trí mạng đúng chính tả? Nên dùng từ nào hơn?

2. Chí mạng hay trí mạng viết đúng chính tả?

Chí mạng hay trí mạng đều là từ viết đúng và được ghi nhận trong từ điển tiếng Việt. Điều này sẽ khác với trường hợp nhất chí hay nhất trí hay trường hợp trí hướng hay chí hướng, thậm chí hay thậm trí do nhầm lẫn ch/tr nhé.

Cụ thể hơn, từ "trí mạng" có trước và được sử dụng từ rất lâu. Cụ thể như các từ điển sau ghi nhận:
 

• Trong Đại Nam quấc âm tự vị (1895) của Huình Tịnh Của ghi nhận: Trí có nghĩa "liều, đến, tột" và từ trí mạng với câu trích "kiến nguy trí mạng" với nghĩa "(thấy nguy) liều mạng sống".

• Trong Hán-Việt Tự-điển của Đào Duy Anh (1932) có từ trí mệnh có nghĩa là "đem cả tính mệnh mình vào việc đó".

• Trong Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức (1970) có câu "kiến nguy trí mạng" (thấy nguy liều chết).

• Trong Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (Hoàng Phê chủ biên) thì ghi nhận cả chí mạng hay trí mạng với nghĩa "có thể nguy hiểm đến tính mạng".

Mặc dù từ điển ghi nhận trí mạng là từ được dùng từ rất lâu, từ gốc nhưng bây giờ chúng ta có khuynh hướng dùng chí mạng vì các lý do sau:

Do áp lực ngữ nghĩa của hàng loạt từ có yếu tố chí với nghĩa "điều sắp nêu ra là điểm tận cùng của sự việc", hoặc "biểu thị mức độ cao nhất: của hiện tượng được đề cập.

Ví dụ chúng ta hay viết: Bạn chí cốt (bạn hết sức gắn bó), lời khuyên chí tình (lời khuyên chân thành), giáng đòn chí tử... Nói cách khác, trí mạng đồng nghĩa với chí tử, nhưng chỉ có cách viết chí tử. Do đó cũng hình thành cách viết chí mạng - được dùng phổ biến, dễ hiểu hơn và được xem là chuẩn mực.

>>>Tìm hiểu thêm:

• Chục chặc hay trục trặc?

• Chính kiến hay chứng kiến?

2. Nên viết trí mạng hay chí mạng?

Trên thực tế, bạn có thể viết chí mạng hay trí mạng đều đúng chính tả. Nhưng như đề cập ở trên, chí mạng được dùng phổ biến và được xem là chuẩn mực nên bạn hãy viết theo cách này để người đọc dễ hiểu hơn.

Trên báo chí, bạn đọc cũng sẽ thấy từ chí mạng được dùng phổ biến, ví dụ như các bài báo sau:
 

• Trump tung 'phát súng chí mạng' hạ bệ Biden

• Covid-19 giáng đòn chí mạng xuống người nghèo Mỹ

• Lửng mật hạ gục rắn bằng nhát cắn chí mạng

• IS sắp lĩnh đòn chí mạng tại Raqqa

Như vậy, trí mạng là từ có trước được ghi nhận trong nhiều từ điển, còn chí mạng là từ được dùng phổ biến hơn, dễ hiểu hơn. Tùy theo nhu cầu mà bạn có thể chọn một trong hai cách viết này nhé!
 

Tổng hợp bởi www.nghengu.vn