Từ điển tiếng miền Tây cho bạn đọc 3 miền

Thứ ba - 11/03/2025 03:36

Tiếng miền Tây Nam bộ giàu hình ảnh, dễ hiểu, mộc mạc, gần gũi. Cùng Nghệ ngữ tìm hiểu về phương ngữ miền Tây ngay bài viết sau nhé!

Những từ tiếng miền Tây mộc mạc, chân chất

Người miền Tây gắn bó với sông nước, có lẽ vì vậy mà phương ngữ miền Tây mang hình ảnh, dáng dấp của những con rạch, cây lục bình, mái chèo... Bên cạnh đó, tiếng nói của người miền Tây mộc mạc, thiệt tình như chính con người nơi đây.

Mần ăn kiểu nước nhảy: Không bền vững, kiên định
Buông dầm cầm chèo: Tháo vát, linh hoạt
Ăn như xáng múc, làm như lục bình trôi: Siêng ăn, biếng làm
Lội bộ: Đi bộ
Chìm xuống: Cho qua việc gì đó, giấu kín
Bự tổ chảng, bự chà bá: Rất to lớn
Mèn đéc ơi, chèn ơi: Trời ơi
Nghen/hen: Nha
Hôn, phớ hôn: Không, phải không
“hôn”, “phớ hôn”: không, phải không (dùng để hỏi)
Bận: Mặc (bận quần áo)
Xa mút chỉ cà tha: Rất xa
Hằm bà lằng xá bấu: Lộn xộn, không theo quy tắc nào
Thấy mắc gớm: Chê
Chưa chín hung: Chưa chín lắm
Huốc: Qua lượt, mất lượt
Bang bang: Đi hiên ngang không có mục đích
Đía: Lươn lẹo, không thật thà
Rề rề: Chậm chạp
Chưng hửng: Hụt hẫng
Cái củng: Cái chân váy
Miết: Lặp lại hoài
Đâm bang, đâm xuồng lủng: Nói chuyện lạc đề
Tới nái/ tới bến: Vui quá mức
Ăn tơ ni: Bỏ áo vào quần
Quận: Lượt
Bầy hầy: Không gọn gàng

Bảng từ địa phương miền Tây phổ biến

Dưới đây, chuyên mục Tin từ xứ Nghệ tổng hợp những từ địa phương miền Tây phổ biến nhất theo bảng để bạn đọc tiện tham khảo.

Tiếng miền Bắc	Tiếng miền Tây
bát	chén
bát	tô
cốc	ly
nóng	nực
bức	nóng
phố	đường
đường	lộ
bao	bọc
hàng	quán
kỳ	ngộ
to	lớn
lớn	bự
chậm	trễ
đau	nhức
ảnh	hình
bếp	lò
đồng	ruộng
bùn	sình
ươn	sình
chăn	mền
hát	ca
mắng	quát
mắng	la
ngõ/ngách	hẻm
thuê	mướn
gầy	ốm
ốm/bệnh	bịnh
mãi	riết/miết
thối	hôi
vở	tập
thừa	dư
đùa	giỡn
tý	chút
làng	xóm
bé	nhỏ
chớp	nháy
nhìn	ngó
bổ	nhào
lộn	nhào
nhầm	lộn
mau	lẹ
bơi	lội
tàu	xe
thuyền	ghe
kiêng	kỵ
không hợp	kỵ
buồn	rầu
bút	viết
kênh	rạch
kênh	kinh
tầng	lầu
xuyên	thấu
đợi	chờ

Một số ngôn ngữ người miền Tây khác

Tiếng miền Nam, tiếng miền Tây rất ngọt ngào, dễ nghe, tuy nhiên nếu nghe lần đầu bạn cứ ngỡ họ nói ngọng. Ví dụ như sau:

Tiếng miền Bắc	Người miền Tây nói
vào	dzô
ra	ga (gia)
quý hóa	wý wá
đánh/uýnh	wuánh/wuýnh
với	dzới
không	hông/hổng
tay	tai
(số) sáu	(số) sáo
đáy	đái
diệu	gượu
chạy mất/vọt	dzọt

3. So sánh ngôn ngữ miền Tây với các vùng miền

Ở bài viết trước, chúng tôi đã giới thiệu tiếng Huế, tiếng Quảng Nam, tiếng Quảng Trị... Ở đó chúng ta thấy nhiều từ ngữ tương đồng các vùng miền này. Còn ngôn ngữ miền Tây thì sao? Hãy cùng xem nhé!

Từ phổ thông	Tiếng miền Tây
hoa	bông
hoa	huê
nhất	nhứt
cả	hai
cảnh	kiểng

Hoặc trong cách gọi cây, gọi thú vật người miền Tây cũng có cách gọi đặc biệt hơn:

Tiếng phổ thông	Phương ngữ miền Tây
ngô	bắp
lạc (đậu)	đậu phộng
-	đậu bắp
-	đậu rồng
đỗ	đậu
củ đậu	củ sắn
củ sắn	củ khoai mì
mướp đắng	khổ qua
quất	tắc/hạnh
quả trứng gà	lê-ki-ma
ngan	vịt xiêm
lợn	heo
trứng vịt trứng gà	hột vịt hột gà
vịt trời	le le

Tìm hiểu ngôn ngữ người miền Tây qua cách gọi, xưng hô

Tiếng Việt mỗi vùng miền có một đặc trưng riêng, tiếng Bình Định khó nghe nhưng nghe rồi thì dễ ghiền, tiếng miền Tây nhẹ nhàng, ấm áp qua cách xưng hô, gọi tên...

Tiếng phổ thông	Tiếng miền Tây
chén	tách
cái muôi hay cái môi	dzá, cái vá
xẻng	dzá (lại dzá ?)
đĩa	dĩa
chè	trà
thìa	muỗng
túi	bịch
đầy ắp	khẳm
ngựa	mã
tôi	tui
anh ấy	ảnh
chị ấy	chỉ
ông ấy	ổng
bà ấy	bả
ông ấy	ổng
cậu ấy	cẩu
thằng ấy	thẳng
hôm ấy	hổm
này	nè
mẹ	má
bố	ba/cha
chân	chưng
lỡ/nhỡ	hụt
đái	tiểu
bò	lon
rán	chiên
thích	khoái
nhang	hương
nến	đèn cầy
làm	mần
một mình	mình ên
tiết	huyết
buốt	giá
màn	mùng
mùng	mồng (xem thêm mùng hay mồng)
mào	mồng
cân	ký, cân
ao	đìa
bể	hồ
tóm	bắt
xơi	xực
bợp	bụp
đút	nhét
váy	củng
dạ dày	bao tử
chính	chánh
là	ủi
nghìn	ngàn
abc (a bờ cờ)	abc (a bê xê)
đỗ	đậu
tàu hỏa	xe lửa
xe ôtô	xe hơi
máy bay	phi cơ
mép (bên)	mé
ngọn	đọt
béo	mập
thối	thúi
thối	thồi
bao nhiêu	bi nhiêu
thẳng tắp	thẳng băng
xe khách	xe đò
ngon (ăn/uống)	bắt
mơ	chiêm bao
mơ	mớ
(nguyên)	rặt
thái	xắt
(rất) nhiều	bộn
đầy/nhiều	nhóc
tý	mém
chộp giật	chụp giựt
chứ	chớ
đấy	đó
(như in)	mài mại
xả	xổ
bận rộn	mắc kẹt
mất công	mắc công
bị sao	mắc chứng
đắt	mắc
giăng	mắc
kiếm/lấy	dớt
kính	kiếng
gương	kiếng
quý	qưới
nhân	nhơn
nhân	nhưng
chân	chơn
chân	chưng
im lặng	thing
tính	tánh
mũ	mão
sinh	sanh
ầm ầm	rần rần
lệnh	lịnh
nhạt nhẽo	lảng
trộn	ngào/nhào
to lớn	tổ chảng
to lớn	cành xì nái
cực kỳ/tuyệt	bá cháy
lung tung	tầm xàm bá láp
(giống) như đúc	y chang
xích	sên / xên?
lốp xe	vỏ xe
săm	ruột
hợp	hạp
thư	thơ
gửi	gởi
xoay mặt	xây mặt/day mặt
trốn	núp
đọc chệch	nói trại bẹ
(lềnh bềnh)	lềnh khên
dưới thời	dưới trào
tiếc	uổng
vũ	võ
chiều	bề
bệnh viện	nhà thương
cấp cứu	cứu thương
thảo cầm viên	sở thú
sâu hoắm	sau hóm
nổi da gà	rởn gai ốc
bóng	banh
đoạn	khúc
rẽ	cua
bên phải	bên mặt
ngắn	vắn
thu	thâu
mồ	mả
nghêng	nghing
kế	kề
may mắn	hên
không may	xui

Ở trên là những từ tiếng miền Tây do tiếng Nghệ tổng hợp lại. Bạn đọc có góp ý khác hãy để lại bình luận hoặc nhắn tin qua Facebook tiếng Nghệ nha!

Tổng hợp bởi www.nghengu.vn

Tags: tin từ xứ nghệ