Ngả lưng hay ngã lưng, ngả rẽ hay ngã rẽ, ngả lòng hay ngã lòng?

Thứ năm - 07/08/2025 04:04

Ngả và ngã là trường hợp khiến nhiều người nhầm lẫn khi viết. Ví dụ, viết ngả lưng hay ngã lưng, ngả rẽ hay ngã rẽ, ngả lòng hay ngã lòng... Mời bạn cùng Nghệ ngữ tìm hiểu chi tiết nhé!

nga lung hay nga lung — Ngả lưng một chút!

1. Viết ngả lưng hay ngã lưng?

Khi nói về hành động "ngả người xuống nằm tạm một lúc" thì viết ngả lưng hay ngã lưng? Thưa với bạn đọc, đáp án chính xác là "ngả lưng" - viết dấu hỏi. Còn viết "ngã lưng" là sai, do nhầm lẫn ngã hay ngả như chúng tôi từng đề cập.

Cụ thể, từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học ghi nhận "ngả lưng" là động từ có nghĩa "ngả người xuống nằm tạm một lúc", từ này đồng nghĩa với từ "ghé lưng". Ví dụ:

ngả lưng xuống giường
ngả lưng một chút cho đỡ mỏi

2. Ngả rẽ hay ngã rẽ, ngả lòng hay ngã lòng?

Vậy với 2 trường hợp này thì sao? Theo chúng tôi đáp án đúng là "ngả rẽ", "ngã lòng".

Ngã rẽ: chỗ giao nhau của nhiều nhánh đường, nhánh sông như ngã ba hoặc ngã tư
Ngả rẽ: là một trong những nhánh đường, nhánh sông đó.
Ngã lòng: không còn giữ được ý chí, quyết tâm trước khó khăn, thử thách

Để rõ hơn, Nghệ ngữ đã tham khảo từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên. Từ điển này ghi rõ:

Ngả: Đường đi theo một hướng nào đó, phân biệt với những đường đi theo hướng khác.
Ngã: Chỗ có nhiều ngả đường, ngả sông toả đi các hướng khác nhau.

Như vậy, điểm khác nhau giữa ngả và ngã là: Ngã đi kèm với số, để chỉ chỗ giao nhau của nhiều con đường, con sông. Ngược lại, ngả là chỉ một nhánh đường, nhánh sông của ngã.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước đây, để chỉ đường đi thì chỉ có từ "ngả". Cụ thể, Đại Nam Quốc Âm Tự Vị của Huỳnh Tịnh Của ghi "ngả" là nhánh đàng đi, chỉ về phía nào, ngõ nào. Hoặc, Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức ghi "ngả" là nẻo, phía.

Như vậy, từ gốc phải là "ngả ba", "ngả rẽ", về sau do thuận miệng nên người ta đọc thành "ngã". Sau đó được ghi nhận trong từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê.

Chúng tôi cũng tổng hợp thêm một số trường hợp nhầm lẫn ngả/ngã khác để bạn đọc tiện theo dõi:

Thắc mắc	Từ viết đúng
ngả lưng hay ngã lưng	ngả lưng
ngả rẽ hay ngã rẽ	ngả rẽ
ngả lòng hay ngã lòng	ngã lòng
ngả vàng hay ngã vàng	ngả vàng (chuyển sang màu vàng)
chị ngả hay ngã	chị ngã em nâng
ngả màu hay ngã màu	ngả mầu
ngả tư hay ngã tư	ngả tư
ngả ba hay ngã ba	ngả ba
ngả người hay ngã người	ngả người
ngả đường hay ngả đường	ngả đường
cười ngã nghiêng hay ngả nghiêng	cười ngả nghiêng

Kết lại, viết "ngả lưng", "ngã lòng", "ngả rẽ" là đúng. Nếu còn thắc mắc khác bạn có thể để lại bình luận dưới bài viết này nhé!

Khánh Hưng

Mình là Khánh Hưng, người sáng lập nghengu.vn. Mình rất yêu tiếng Nghệ, tiếng Việt và những phương ngữ đa dạng ở các vùng miền. Qua trang web này, mình mong muốn chia sẻ niềm đam mê về ngôn ngữ và văn hóa Việt, giúp mọi người dễ dàng hiểu, giữ gìn nét đẹp của tiếng mẹ đẻ.

Tags: hỏi đáp tiếng nghệ