Ngả lưng một chút!
1. Viết ngả lưng hay ngã lưng?
Khi nói về hành động "ngả người xuống nằm tạm một lúc" thì viết ngả lưng hay ngã lưng? Thưa với bạn đọc, đáp án chính xác là "ngả lưng" - viết dấu hỏi. Còn viết "ngã lưng" là sai, do nhầm lẫn ngã hay ngả như chúng tôi từng đề cập.
Cụ thể, từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học ghi nhận "ngả lưng" là động từ có nghĩa "ngả người xuống nằm tạm một lúc", từ này đồng nghĩa với từ "ghé lưng". Ví dụ:
2. Ngả rẽ hay ngã rẽ, ngả lòng hay ngã lòng?
Vậy với 2 trường hợp này thì sao? Theo chúng tôi đáp án đúng là "ngả rẽ", "ngã lòng".
-
Ngã rẽ: chỗ giao nhau của nhiều nhánh đường, nhánh sông như ngã ba hoặc ngã tư
-
Ngả rẽ: là một trong những nhánh đường, nhánh sông đó.
-
Ngã lòng: không còn giữ được ý chí, quyết tâm trước khó khăn, thử thách
Để rõ hơn, Nghệ ngữ đã tham khảo từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên. Từ điển này ghi rõ:
-
Ngả: Đường đi theo một hướng nào đó, phân biệt với những đường đi theo hướng khác.
-
Ngã: Chỗ có nhiều ngả đường, ngả sông toả đi các hướng khác nhau.
Như vậy, điểm khác nhau giữa ngả và ngã là: Ngã đi kèm với số, để chỉ chỗ giao nhau của nhiều con đường, con sông. Ngược lại, ngả là chỉ một nhánh đường, nhánh sông của ngã.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước đây, để chỉ đường đi thì chỉ có từ "ngả". Cụ thể, Đại Nam Quốc Âm Tự Vị của Huỳnh Tịnh Của ghi "ngả" là nhánh đàng đi, chỉ về phía nào, ngõ nào. Hoặc, Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức ghi "ngả" là nẻo, phía.
Như vậy, từ gốc phải là "ngả ba", "ngả rẽ", về sau do thuận miệng nên người ta đọc thành "ngã". Sau đó được ghi nhận trong từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê.
Chúng tôi cũng tổng hợp thêm một số trường hợp nhầm lẫn ngả/ngã khác để bạn đọc tiện theo dõi:
|
Thắc mắc
|
Từ viết đúng
|
|
ngả lưng hay ngã lưng
|
ngả lưng
|
|
ngả rẽ hay ngã rẽ
|
ngả rẽ
|
|
ngả lòng hay ngã lòng
|
ngã lòng
|
|
ngả vàng hay ngã vàng
|
ngả vàng (chuyển sang màu vàng)
|
|
chị ngả hay ngã
|
chị ngã em nâng
|
|
ngả màu hay ngã màu
|
ngả mầu
|
|
ngả tư hay ngã tư
|
ngả tư
|
|
ngả ba hay ngã ba
|
ngả ba
|
|
ngả người hay ngã người
|
ngả người
|
|
ngả đường hay ngả đường
|
ngả đường
|
|
cười ngã nghiêng hay ngả nghiêng
|
cười ngả nghiêng
|
Kết lại, viết "ngả lưng", "ngã lòng", "ngả rẽ" là đúng. Nếu còn thắc mắc khác bạn có thể để lại bình luận dưới bài viết này nhé!