Cái nĩa hay dĩa, dao nĩa hay dao dĩa, thìa nĩa hay thìa dĩa?

Thứ ba - 22/07/2025 03:44

Cái nào là cái nĩa, cái nào là cái dĩa? Liệu các vùng miền có nhầm lẫn 2 tên gọi này? Mời bạn đọc cùng Nghệ ngữ phân biệt nĩa hay dĩa ngay sau đây!

1. Nĩa và dĩa khác nhau không?

Một bạn đọc nhắn tin qua Facebook tiếng Nghệ hỏi rằng: Có phải, phương ngữ miền Bắc thì dĩa là dụng cụ ăn uống dùng để xiên, còn miền Nam thì gọi nó là cái nĩa (cái chĩa)? Và ở miền Nam gọi cái dĩa thì miền Bắc lại gọi đĩa?

Thưa bạn đọc, đúng là có sự khác biệt như trên. Tuy nhiên, chính xác nhất chúng ta cần phân biệt nĩa và dĩa như sau:

Nĩa: đồ dùng thường bằng kim loại, có dạng như cái thìa nhưng đầu có răng nhọn, cán dẹt, dùng để lấy thức ăn.
Dĩa: đồ dùng thường có hình tròn, miệng rộng, lòng nông, thường để đựng thức ăn khô hoặc có ít nước

Cụ thể hơn, chúng ta hãy tra cứu các từ điển để hiểu rõ hơn nhé.

Nĩa:

Từ điển mở - Hồ Ngọc Đức ghi nhận là "đồ dùng thường bằng kim loại có bốn răng nhọn dùng để lấy thức ăn".
Đại Từ điển Tiếng Việt ghi nhận là "đồ dùng bằng kim loại, có bốn, năm răng nhọn, cán dẹt, dùng để lấy thức ăn".
Từ điển - Nguyễn Lân ghi nhận là "đồ dùng thường bằng kim loại có bốn răng nhọn dùng để lấy thức ăn".

Dĩa:

Từ điển - Lê Văn Đức ghi nhận là "đĩa, vật đựng thức ăn trẹt lòng, thấp".
Từ điển mở - Hồ Ngọc Đức ghi nhận là "đĩa".
Từ điển - Việt Tân, Từ điển - Khai Trí đều ghi nhận là "cái đĩa".

Trong các từ điển trên, vẫn ghi nhận "dĩa" như "nĩa". Ví dụ, tại Từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học thì ghi nhận "nĩa" đồng nghĩa với "dĩa". Như vậy có thể hiểu:

Người miền Bắc gọi nĩa là dĩa.
Người miền Nam gọi nĩa hoặc chĩa.

>>>Xem thêm: Gọi cái môi hay cái muôi mới đúng chính tả?

2. Có nên thống nhất dùng nĩa và dĩa?

Qua các từ điển, Nghệ ngữ thấy rằng, nĩa có một nghĩa là dĩa, tùy theo vùng gọi mà sẽ gọi tên khác nhau. Tuy nhiên, chúng tôi nghĩ rằng nên phân biệt rõ ràng, đặc biệt khi viết trên văn bản.

Trong đó, nĩa là "đồ dùng thường bằng kim loại, có dạng như cái thìa nhưng đầu có răng nhọn, cán dẹt, dùng để lấy thức ăn", còn "dĩa" là "đĩa".

Ví dụ, trên báo chí chúng ta thấy sự phân biệt khá rạch ròi:

Dĩa: